นายช่าง

การพัฒนาเมืองของฟากเอกชน มีข้อสังเกตว่า มักจะมีระบบการใช้อำนาจหน้าที่ของข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่เกี่ยวข้องไปหาประโยชน์ หรือที่เรียกว่า เงินใต้โต๊ะ

ไม่ว่าการลงทุนฟากเอกชนนั้นจะใช้ประโยชน์ในที่ดินเพื่อ การอยู่อาศัย การพาณิชยกรรม การอุตสาหกรรม มักเกิดการสร้างอุปสรรคและข้อขัดข้องที่เป็นปัญหา ที่เป็นเงื่อนไขจนต้องมี การจ่ายเงินใต้โต๊ะเพื่อให้การดำเนินการนั้นผ่านพ้นอุปสรรคหรือข้อขัดข้องนั้นไปโดยเร็ว

ผลของการลงทุนระดับต่างๆ เหล่านี้ ย่อมมุ่งหวังกำไรสูงสุด ที่ทำให้ความสัมพันธ์กับบริเวณแวดล้อมจะไม่ถูกนำมาเป็นข้อกำหนดและข้อจำกัดในการลงทุน

เช่น โครงการบ้านจัดสรร มุ่งทำให้มีพื้นที่ขายให้ได้มากที่สุด แต่กลับโฆษณาชวนเชื่อว่าได้สร้างสภาพแวดล้อมเพื่อการอยู่อาศัยดีที่สุด โดยแยกตัวและมีสภาพเป็นเอกเทศกับพื้นที่ข้างเคียง ไม่สนใจที่จะร่วมกันใช้ประโยชน์อย่างอื่นใด ไม่ว่าการจะมีพื้นที่สาธารณะเชื่อมต่อกันกับพื้นที่ภายนอก การใช้พื้นที่ส่วนกลาง ที่จำเป็นต้องมีก็ไม่ได้เปิดพื้นที่ให้ผู้อื่นมีสิทธิที่จะเข้ามาร่วมใช้ หรือสัมพันธ์กับผู้อื่น

ผลเหล่านี้เป็นอุปสรรคต่อการเชื่อมต่อโครงข่ายกับสังคมภายนอก

ขณะเดียวกัน ภายใต้ความไม่ชัดเจนของข้อกำหนดกฎหมายทำให้เกิดการตีความถ้อยคำและจุดมุ่งหมายที่เป็นอุปสรรค เพื่อการแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบ

ผู้ว่าฯ กทม. กล่าวถึงเรื่องนี้ว่ากำลังดำเนินการปรับปรุงอยู่ เพื่อให้การขออนุญาตให้สะดวกรวดเร็วขึ้นในบางส่วน ลดปัญหาอันเกิดจากการใช้ดุลยพินิจของเจ้าหน้าที่ แต่เรื่องที่ยังน่าเป็นห่วงตามมา ก็คือ กรณีปัญหาการเรียกเงินใต้โต๊ะเพื่อหลีกเลี่ยงภาษีโรงเรือน บ้านและที่ดิน ในเขตราชเทวี ซึ่งมีความเห็นของผู้ว่าฯ ตามมาว่า

1. กทม. ไม่มีอำนาจในการจับกุมการกระทำผิดเช่นนี้ ต้องให้หน่วยงานอื่น เช่น ป.ป.ช. หรือ ป.ป.ท. จัดการ

2. กทม. ไม่อาจโยกย้ายเจ้าหน้าที่ที่มีข้อสงสัยความทุจริต คิดมิชอบเหล่านี้ไปหน่วยอื่นได้ เพราะระเบียบบริหารราชการ กทม.นั้น กำกับการโยกย้ายอยู่

ซึ่งถ้าย้อนกลับมาในกรณีการเรียกเก็บเงินใต้โต๊ะของหน่วยงานในสำนักงานเขตของ กทม. เชื่อกันว่ามีอยู่เกือบจะทุกเขต ทุกท้องที่นั้น ถ้ามีการโยกย้ายไล่ออก กทม.จะมีเจ้าหน้าที่ผู้รู้เรื่อง ในกิจการพิจารณาแบบอนุญาตก่อสร้างอาคารในเขตพื้นที่ได้ทันและพอเพียง รวมถึงจะไม่กล้าเรียกรับเงินใต้โต๊ะหรือไม่

นี่คงเป็นปัญหาที่ผู้ว่าฯ ดร.ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ คงต้องคิดต่ออีก ว่าจะทำให้สัมพันธภาพในการเกี่ยวข้องร่วมมือกันของเจ้าหน้าที่ ที่ได้ประโยชน์กันโดยมิชอบนั้น หยุด เลิก และหายไปจาก กทม. ได้อย่างไร

ถ้าทำได้จะช่วยให้องค์การบริหารอื่นๆ ทั้งราชอาณาจักรจะได้นำมาใช้แก้ปัญหาเงินใต้โต๊ะในการให้อนุญาตก่อสร้างอาคารกระจายไปเกือบทั่วประเทศ

ที่มา:  นสพ.ข่าวสด ฉบับวันที่ 6 พ.ค. 2566